Crack là gì?
Crack hay còn gọi là bẻ khóa ám chỉ việc biến một phần mềm có trả phí duy trì trở thành một phần mềm miễn phí và không giới hạn thời gian. Hiện nay, rất nhiều phần mềm chuyên nghiệp chỉ cho phép người sử dụng được dùng thử trong khoảng 15 đến 30 ngày, nếu muốn tiếp tục sử dụng, bạn phải mua gói bản quyền. Do đó, một số các lập trình viên đã viết ra chương trình bẻ khóa bản quyền nhằm có thể tiếp tục sử dụng phần mềm mà không phải trả phí.
Crack có rất nhiều lợi ích như được sử dụng mọi chức năng, không cần trả phí, không cần gia hạn,… Tuy nhiên cũng có không ít những tác hại nhất định của việc sử dụng phần mềm crack, chẳng hạn là vi phạm bản quyền, vấn đề virus,… Tất cả sẽ được làm rõ hơn trong phần sau của bài viết này.
Các loại crack phổ biến
Serial
Serial là một chuỗi các ký tự bao gồm chữ cái và số bạn cần phải nhập vào phần mềm để đăng ký. Khi bạn mua một số phần mềm bản quyền, bạn sẽ được cung cấp một mã kích hoạt để có thể sử dụng đầy đủ chức năng của phần mềm này, đó chính là số serial.
Các ký tự của serial thông thường rất dài và nhìn có vẻ là một dãy số vô nghĩa để khiến cho người khác không thể đoán hay sử dụng trừ khi phải trả phí. Tuy nhiên, thực tế thì các dãy số đó đều tuân theo một thuật toán, quy tắc nhất định mà chỉ có các lập trình viên của nhà phát hành – người trực tiếp phát triển ra phần mềm mới hiểu đó là gì.
Serial là một loại crack mà những người tạo ra crack hay còn gọi là cracker, khám phá ra những quy luật và tìm được những mã kích hoạt, từ đó tạo nên các dãy số serial có thể bẻ khóa được ứng dụng bản quyền.
Bản chất của serial là nhập mã kích hoạt để sử dụng phần mềm, do đó, người dùng sẽ không phải cài đặt ứng dụng nào của bên thứ ba để crack nên sẽ hạn chế được các vấn đề về virus hay các phần mềm độc hại (malware) ảnh hưởng đến máy tính.
Tuy nhiên, có một nhược điểm đó là serial rất dễ bị chặn vì nó được sử dụng nhiều trên mạng nên các nhà phát triển có thể phát hiện thông qua Internet. Đó là lý do mà khi crack phần mềm bằng serial thì chúng ta thường phải ngắt kết nối đường truyền mạng.
Reg file
Tệp tin reg là tệp tin có phần đuôi mở rộng là .reg. Đây là file chứa đầy đủ các thông tin đăng ký bản quyền. Khi reg file được chạy sẽ thêm thông tin vào Registry của Windows và biến phần mềm chưa được đăng ký thành phần mềm đã được đăng ký bản quyền. Về cơ bản, bạn chỉ cần chạy file này là đã có thể sử dụng nhưng trong một số trường hợp thì bạn cần chạy thêm một số bước nữa mới hoàn thành.
Key file
Key file hay Key Generator hay Keygen là những chương trình máy tính được lập trình để tự động tạo ra các mã kích hoạt sử dụng phần mềm bản quyền. Key file chứa đựng các thuật toán có thể lợi dụng kẽ hở trong bảo mật của phần mềm, từ đó, crack phần mềm bằng cách tìm ra quy luật bẻ khóa và cung cấp serial chính xác. Keygen có thể được sử dụng hợp pháp bởi các nhà sản xuất phần mềm để cấp phép cho các phần mềm trong môi trường thương mại khi đã được cấp phép hàng loạt cho toàn bộ doanh nghiệp.
Patch
Patch có nghĩa là bản vá của các ứng dụng. Cách crack này hoạt động bằng cách can thiệp vào mã nguồn của phần mềm để biến nó thành phần mềm đã được đăng ký mà không cần phải nhập serial.
Loader
Loader có thể biến các ứng dụng thành ứng dụng đã đăng ký. Dạng crack này hơi bất tiện vì bạn phải chạy chương trình Loader trước mỗi lần muốn sử dụng phần mềm.
Lợi ích và tác hại của việc sử dụng phần mềm crack
Lợi ích
Lợi ích lớn nhất và cũng là nguyên nhân khiến cho rất nhiều người sử dụng phần mềm crack đó là không tốn kém chi phí. Người dùng có thể sử dụng đầy đủ chức năng của phần mềm bản quyền hoàn toàn miễn phí.
Các ứng dụng trả phí thường yêu cầu người dùng đóng từ vài trăm nghìn đến vài triệu một tháng, tương ứng khoảng vài triệu đến vài chục triệu một năm, một số ứng dụng chuyên nghiệp thậm chí còn cao hơn. Đó là một khoản chi phí không hề nhỏ đối với nhiều người. Vậy nên việc sử dụng phần mềm crack sẽ giúp người sử dụng tránh tốn kém khoản tiền đáng kể này.
Ngoài ra, các phần mềm crack còn dễ dàng cài đặt, sử dụng và chia sẻ với người khác. Người dùng cũng sẽ không phải bận tâm đến ngày phải gia hạn vì có thể dùng thoải mái vĩnh viễn.
Tác hại
Tác hại dễ thấy nhất của việc sử dụng phần mềm crack là vấn đề vi phạm bản quyền. Ở những nước phát triển mạnh mẽ về công nghệ, các quy định, đạo luật về quyền sở hữu trí tuệ được thiết lập chặt chẽ. Rất nhiều những vụ kiện tụng và xử phạt diễn ra hàng năm với giá trị lên đến hàng triệu đô. Tại Việt Nam, tuy rằng việc xử lý vi phạm về sử dụng các phần mềm crack vẫn còn nhiều thiếu sót nhưng cũng đã có sự quan tâm nhất định, tiêu biểu sự ra đời của Bộ luật sở hữu trí tuệ 2005.
Một tác hại đáng kể khác của các ứng dụng crack liên quan đến an toàn và bảo mật. Phần mềm crack luôn tồn tại nguy cơ virus hay các phần mềm gây hại cho máy tính khác. Các cracker có thể lợi dụng người dùng để đánh cắp các thông tin cá nhân và tài khoản ngân hàng và sử dụng vào những mục đích xấu.
Ngoài ra, phần mềm crack cũng không có các bản nâng cấp, sửa lỗi như phần mềm bản quyền. Người dùng sẽ không thể sử dụng các tính năng nổi trội ở các phiên bản mới. Ứng dụng crack còn có thể có nhiều lỗi vặt, gây ảnh hưởng đến trải nghiệm sử dụng và sai lệch kết quả đầu ra.
Trên đây là những chia sẻ chi tiết liên quan đến crack cũng như lợi ích và tác hại của việc sử dụng phần mềm crack. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về thuật ngữ này.
Xem thêm: Malware là gì? Cách phòng chống Malware hiệu quả