Nhiều người thắc mắc làm thế nào để xác định nghĩa đen và nghĩa bóng của một cụm từ nào đó. Đặc biệt ca dao, tục ngữ càng chứa đựng nhiều ý nghĩa. Nghĩa đen và nghĩa bóng là gì? Làm thế nào để phân biệt nghĩa đen và nghĩa bóng trong văn nói và văn viết tiếng Việt?
Nghĩa đen, nghĩa bóng là gì?
Nghĩa đen và nghĩa bóng luôn gắn liền với nhau. Có thể nói, hiện tượng nhiều tầng nghĩa của từ và câu đã trở thành một nghệ thuật trong ngôn ngữ tiếng Việt.
Nghĩa đen là gì?
Nghĩa đen là nghĩa đơn giản và bề ngoài, được thể hiện qua một từ, một cụm từ nào đó. Nói cách khác, đó là nghĩa gốc, nghĩa chính mà từ hoặc cụm từ biểu thị. Nghĩa đen có thể được coi là nghĩa gốc của một từ hoặc cụm từ. Thông thường mọi người sẽ chú ý đến nghĩa gốc trước rồi mới nghĩ đến những nghĩa bóng sâu xa hơn đằng sau nó.
Nghĩa đen và nghĩa bóng của câu liên kết với nhau
Nghĩa bóng là gì?
Từ nghĩa đen của một từ, một cụm từ nào đó, người ta có thể suy ra nghĩa khác (nghĩa ẩn) trên cơ sở logic, rồi gọi là nghĩa bóng. Thông thường, để tìm nghĩa bóng, chúng ta phải đặt từ hoặc cụm từ đó vào ngữ cảnh cụ thể. Cùng một từ nhưng khi kết hợp và đặt trong những tình huống khác nhau, chúng ta cũng sẽ hiểu theo những tầng nghĩa khác nhau.
Để hiểu chính xác nghĩa đằng sau nghĩa đen là gì, đòi hỏi một số hiểu biết về từ vựng và ngữ nghĩa tiếng Việt. Ngoài ra, tính linh hoạt trong việc xem xét và bối cảnh cũng cho phép chúng ta dễ dàng xác định lớp nghĩa bóng hơn.
Làm sao để phân biệt nghĩa đen và nghĩa bóng?
Nếu gặp khó khăn trong việc phân biệt nghĩa đen và nghĩa bóng của một câu, bạn có thể dựa vào các bước dưới đây. Trong bất kỳ tác phẩm nghệ thuật nào cũng có những câu đa cấp Xác định nghĩa đen dựa trên nghĩa đơn giản của từ Khi đọc một câu văn nào đó, nếu chỉ căn cứ vào nghĩa của từng từ ghép lại, bạn sẽ hiểu được tầng nghĩa đen (nghĩa gốc).
Chẳng hạn, ca dao, tục ngữ thường xuất hiện hiện tượng đa nghĩa. Lớp nghĩa thứ nhất là lớp nghĩa nổi trên bề mặt của câu. Còn câu nói “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” có nghĩa đen là ăn quả nhớ đến công lao của người đã gieo nhân trồng cây. Đặt câu trong những tình huống xác định để xác định nghĩa bóng Nghĩa bóng được xác định khi chúng ta suy luận, đặt nghĩa đen trong những hoàn cảnh nhất định. Nếu xét nghĩa bóng của câu “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” thì ta có thể hiểu “Ăn” là một thú vui; “quả” là kết quả. Vì vậy, nghĩa bóng của cụm từ là khi chúng ta biết trân trọng những kết quả đó, chúng ta nên ghi nhớ và biết ơn những người đã tạo ra những kết quả đó. Nghĩa đen, nghĩa bóng là một vấn đề quan trọng mà chúng ta cần phải biết. Vì nhiều câu diễn đạt trong tiếng Việt không chỉ có nghĩa đen mà còn có nghĩa bóng sâu xa. Vì vậy, để hiểu hết ý nghĩa của các câu nói, ca dao, tục ngữ, v.v. trong tiếng Việt, hãy hiểu lần lượt nghĩa đen và nghĩa bóng.
