Nguồn nước tưới chủ yếu cho cây cà phê ở Tây Nguyên vào mùa khô rất quan trọng, không chỉ ảnh hưởng đến sự sống còn của cây trồng mà còn tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế của vùng này – nơi được xem là “thủ phủ” của cà phê Việt Nam với gần 90% diện tích cà phê cả nước 2. Theo thông tin từ các nguồn, nước ngầm, sông và suối là những nguồn tưới chính trong điều kiện khô hạn 13.
Mùa khô ở Tây Nguyên thường kéo dài và có thể gây ra tình trạng hạn hán nghiêm trọng. Các giếng khoan đang trở nên cạn kiệt, buộc nông dân như ông Hải phải chật vật tìm kiếm nguồn nước tưới từ những nơi xa hơn 3. Điều này không chỉ tạo ra áp lực cho người nông dân mà còn đặt ra một bài toán lớn về quản lý tài nguyên nước trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng.
Nước ngầm đóng vai trò thiết yếu trong việc tưới tiêu, đặc biệt trong những thời điểm mà hệ thống sông suối không đủ khả năng đáp ứng nhu cầu 7. Tuy nhiên, việc khai thác quá mức nguồn nước ngầm có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như sụt lún đất và ô nhiễm nguồn nước. Do đó, việc quản lý bền vững là điều cần thiết để đảm bảo rằng cây cà phê vẫn có thể phát triển trong điều kiện khắc nghiệt của mùa khô.
Đáng chú ý là, bên cạnh việc đảm bảo nguồn nước, nông dân cũng cần có cách tiếp cận khoa học trong việc tưới tiêu. Việc xác định đúng chu kỳ và lượng nước cần thiết cho cây cà phê không chỉ giúp tiết kiệm nước mà còn tối ưu hóa năng suất 8. Một ví dụ điển hình có thể thấy ở những vùng mà nông dân đã áp dụng công nghệ tiên tiến để đo đạc độ ẩm đất, từ đó quyết định thời điểm tưới một cách hợp lý nhất.
Vì vậy, khi nhìn nhận về nguồn nước tưới cho cây cà phê ở Tây Nguyên vào mùa khô, chúng ta không chỉ thấy một vấn đề về mặt kỹ thuật mà còn là một cuộc chiến sinh tồn giữa con người và thiên nhiên, một bài học quý giá về sự khôn ngoan trong quản lý tài nguyên và sự tương tác hài hòa giữa nông nghiệp và môi trường.
