Khi mở rộng các vùng chuyên canh cây công nghiệp ở Tây Nguyên, vấn đề cần quan tâm nhất là không làm thu hẹp diện tích rừng. Đây là một điểm mấu chốt bởi lẽ, rừng không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường mà còn là hệ sinh thái sống của nhiều loài động thực vật. Việc giảm diện tích rừng sẽ dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng như mất cân bằng sinh thái, ô nhiễm môi trường, và thậm chí ảnh hưởng đến nguồn nước – yếu tố thiết yếu cho sự phát triển nông nghiệp bền vững 12.
Tây Nguyên với điều kiện tự nhiên ưu việt, như đất đỏ bazan và khí hậu nhiệt đới gió mùa, đã trở thành vùng đất màu mỡ cho nhiều loại cây công nghiệp lâu năm như cà phê, cao su. Tuy nhiên, khi nhu cầu mở rộng sản xuất để đáp ứng thị trường ngày càng tăng, có nguy cơ rằng các nhà đầu tư có thể ưu tiên mở rộng diện tích trồng trọt mà quên đi trách nhiệm bảo vệ môi trường 6. Điều này đặt ra câu hỏi về cách thức quy hoạch và phát triển bền vững trong khu vực.
Một ví dụ có thể được đưa ra là nếu cứ tiếp tục khai thác và mở rộng mà không có sự kiểm soát, chúng ta có thể chứng kiến cảnh tượng cánh rừng xanh tươi biến thành những dải đất trống khô cằn, đồng thời làm gia tăng tình trạng xói mòn đất và thiên tai. Thực tế, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc duy trì và bảo tồn rừng có thể mang lại lợi ích kinh tế lâu dài hơn so với việc chỉ đơn thuần tập trung vào sản xuất nông nghiệp ngắn hạn 57.
Hơn nữa, việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của rừng cũng là một yếu tố then chốt. Các chương trình giáo dục, tuyên truyền có thể giúp người dân hiểu rõ hơn về giá trị của việc bảo tồn rừng, không chỉ cho bản thân họ mà còn cho thế hệ tương lai. Nếu mỗi người dân đều ý thức được trách nhiệm của mình trong việc giữ gìn môi trường, chúng ta có thể hy vọng vào một Tây Nguyên phát triển bền vững hơn, nơi mà nông nghiệp và môi trường có thể song hành cùng nhau 3 4.
Do vậy, khi mở rộng các vùng chuyên canh cây công nghiệp, không chỉ cần chú ý đến hiệu quả kinh tế trước mắt mà còn phải nhìn xa hơn, hướng tới sự cân bằng giữa phát triển nông nghiệp và bảo vệ môi trường sống. Chỉ có như vậy, Tây Nguyên mới có thể duy trì được sức hấp dẫn của nó trong mắt cả nhà đầu tư lẫn những người yêu thích thiên nhiên.
